• Halal>
  • สถานการณ์อุตสาหกรรม>
  • สถานะการณ์ฮาลาลโลก>
ความน่าสนใจของตลาดอาหารฮาลาลโลก (Retail Market)
Update : 24 สิงหาคม 2556
ประชากรมุสลิมที่มีจำนวนมากเกือบ 2,000 ล้านคน หรือร้อยละ 28 ของประชากรโลก ทำให้ตลาดอาหารสำหรับผู้บริโภคชาวมุสลิมเป็นตลาดที่ใหญ่มากที่สุดตลาดหนึ่งของโลก ประกอบกับเศรษฐกิจในกลุ่มประเทศมุสลิมที่เติบโตอย่างรวดเร็ว กำลังซื้อของชาวมุสลิมจึงเพิ่มตามไปด้วย ปัจจัยดังกล่าวมีส่วนสำคัญที่ทำให้อาหารฮาลาลเป็นตลาดอาหารที่มีศักยภาพ และได้รับความสนใจอย่างกว้างขวางจากแวดวงธุรกิจ เพื่อแสวงหาโอกาสในการเข้าไปมีบทบาทสำคัญในตลาดดังกล่าว
 
1. ความน่าสนใจของตลาดอาหารฮาลาลโลก (Retail Market)
 
หากจะพิจารณาขนาดตลาดอาหารฮาลาลแล้ว โดยปกติเรามักจะพิจารณาที่มูลค่าค้าปลีกเป็นหลัก ซึ่งปัจจุบันไม่มีหน่วยงานใดมีตัวเลขที่แน่ชัด อย่างไรก็ตาม เราสามารถหามูลค่าตลาดอาหารฮาลาลทางอ้อมได้ โดยพิจารณาจากจำนวนประชากรมุสลิมในตลาดนั้นๆ นำมาคูณด้วย ค่าใช้จ่ายในการบริโภคอาหารเฉลี่ยต่อคนต่อปีของประชากรแต่ละประเทศ  แล้วนำมารวมกันเราจะได้มูลค่าตลาดอาหารฮาลาลโลกอย่างคร่าวๆ ซึ่งจะรวมทั้งตลาดสินค้าและบริการร้านอาหาร (Food service) ด้วย จากการคำนวณโดยวิธีดังกล่าว มูลค่าตลาดอาหารฮาลาลโลกในส่วนของค้าปลีกจะมีมูลค่าประมาณ 976 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ หรือร้อยละ 16.8 ของมูลค่าตลาดอาหารโลกที่คาดว่าจะมีมูลค่าประมาณ 5.8 ล้านล้านเหรียญสหรัฐฯ และเมื่อเทียบกับสัดส่วนประชากรมุสลิมต่อประชากรโลกที่ร้อยละ 28 จะเห็นได้ว่า ขนาดตลาดอาหารฮาลาลโลกมีสัดส่วนที่น้อยกว่า แสดงว่าตลาดอาหารดังกล่าวยังมีโอกาสเติบโตได้อีกมาก 
 
ภาพที่ 1 ขนาดตลาดอาหารฮาลาลโลก (Retail)      ภาพที่ 2 สัดส่วนมูลค่าตลาดอาหารฮาลาลโลกต่อมูลค่าตลาดอาหารทั้งหมดปี 2554
ที่มา: ฝ่ายวิจัยและข้อมูล สถาบันอาหาร ที่มา: ฝ่ายวิจัยและข้อมูล สถาบันอาหาร 

.....................................................................................................................................................................

*  สมมติว่าประชากรแต่ละเชื้อชาติในประเทศนั้นๆ มีสัดส่วนการบริโภคอาหารไม่แตกต่างกัน           

 
สำหรับสถานการณ์ในช่วง 3-4 ปีที่ผ่านมา ตลอดอาหารฮาลาลโลกเติบโตเพิ่มขึ้นเฉลี่ยร้อยละ 7.4 ต่อปี สูงกว่าอัตราการเติบโตของอุตสาหกรรมอาหารโดยรวมในกลุ่มอื่นๆ ที่มิใช่ฮาลาลที่เติบโตเฉลี่ยร้อยละ 5.7 ต่อปีเท่านั้น สำหรับตลาดอาหารฮาลาลที่มีขนาดใหญ่ที่สุดอยู่ในกลุ่มประเทศในทวีปเอเชีย โดยมีมูลค่าตลาดประมาณ 657 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ หรือร้อยละ 67.4 ของมูลค่าตลาดอาหารฮาลาลโลก (เฉพาะตลาดอาหารฮาลาลในอาเซียนมีสัดส่วน 16.8%) รองลงมาได้แก่ ตลาดอาหารฮาลาลในทวีปแอฟริกา ยุโรป อเมริกาเหนือ ลาตินอเมริกา และโอเชียเนีย มีสัดส่วนร้อยละ 18.8, 12.1, 1.8, 0.3 และ 0.2 ของมูลค่าตลาดอาหารฮาลาลโลก ตามลำดับ
 
 
ทั้งนี้ หากไม่รวมตลาดลาตินอเมริกา และโอเชียเนีย ที่มีขนาดเล็กมากแล้ว จะพบว่า ตลาดอาหารฮาลาลในเอเชียเป็นตลาดที่น่าสนใจที่สุด เพราะนอกจากมีตลาดขนาดใหญ่แล้วยังมีอัตราการขยายตัวของตลาดสูง ถึงร้อยละ 8.7 ต่อปีในช่วง 3 ปีหลัง โดยเป็นผลมาจากการขยายตัวทางเศรษฐกิจรวมทั้งการเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากรในกลุ่มประเทศดังกล่าว นอกจากนี้ ตลาดอาหารฮาลาลที่มีอัตราขยายตัวสูงและมีความน่าสนใจรองลงมา ได้แก่ แอฟริกา (อัตราขยายตัว 6.1%), ยุโรป (3.3%) และอเมริกาเหนือ (3.2%)
 
 
ภาพที่ 3 ศักยภาพและความน่าสนใจของตลาดอาหารฮาลาลโลก     
 
ที่มา: คำนวณจากข้อมูลของ United Nation และ Economic Research Service, USDA 
หมายเหตุ: ตัวเลขท้ายชื่อทวีปแทนขนาดวงกลมซึ่งหมายถึงขนาดตลาดอาหารฮาลาล (มีหน่วยล้านเหรียญสหรัฐฯ)

 

ปัจจัยที่ทำให้ตลาดอาหารฮาลาลโลกขยายตัวสูงมีที่มาจาก 2 ปัจจัยหลัก คือ (1) จำนวนประชากรมุสลิมที่มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นในสัดส่วนที่มากกว่าประชากรโลก และ (2) รายได้ของคนมุสลิมที่เพิ่มสูงขึ้น โดยในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา (2543-2553) ประชากรในกลุ่มประเทศที่นับถือศาสนาอิสลามเป็นหลัก (ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มประเทศในเอเชียและแอฟริกา) มีอัตราการขยายตัวของประชากรเพิ่มขึ้นในอัตราร้อยละ 2.1 ต่อปี สูงกว่าประชากรในกลุ่มประเทศผู้นับถือศาสนาอื่นๆ ที่มีการเพิ่มขึ้นของประชากรเพียงร้อยละ 1.1 ต่อปีเท่านั้น ขณะเดียวกันรายได้ของกลุ่มประเทศมุสลิมในปัจจุบันก็มีอัตราการเพิ่มขึ้นสูงถึง 2.5 เท่า ตัวเมื่อเทียบกับในช่วง 10 ปีก่อน ซึ่งรายได้ในกลุ่มประเทศพัฒนาอย่างสหภาพยุโรป ญี่ปุ่น และสหรัฐฯ ที่มีอัตราการเพิ่มขึ้นเพียง 1.9, 1.3 และ 1.3 เท่า ตามลำดับ
 
ภาพที่ 4 อัตราการเพิ่มของประชากรโลก ภาพที่ 5 อัตราการเพิ่มของรายได้เฉลี่ยต่อหัว
ที่มา: คำนวณจากข้อมูลของ United Nation                   ที่มา: คำนวณจากข้อมูล World Economic Outlook, IMF 

 

สำหรับตลาดอาหารฮาลาลในทวีปเอเชียกระจายอยู่ทั่วทั้งทวีป ได้แก่ เอเชียใต้ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เอเชียตะวันตก (ยกเว้นกลุ่ม GCC) กลุ่มอ่าว (GCC) เอเชียตะวันออก และเอเชียกลาง โดยมีสัดส่วนร้อยละ 17.6, 16.8, 15.3, 8.1, 6.4 และ 3.1 ของมูลค่าตลาดอาหารฮาลาลโลก ตามลำดับ
 
เอเชียใต้ มีสัดส่วนร้อยละ 17.6 ของมูลค่าตลาดอาหารฮาลาลโลก ประเทศที่สำคัญในตลาดนี้ ได้แก่ อินเดีย และปากีสถาน
 
 เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรืออาเซียน มีสัดส่วนร้อยละ 16.8 ของมูลค่าตลาดอาหารฮาลาลโลก ประเทศที่สำคัญในตลาดนี้ ได้แก่ อินโดนีเซีย และมาเลเซีย
 
 เอเชียตะวันตก (ยกเว้นกลุ่ม GCC) มีสัดส่วนร้อยละ 15.3 ของมูลค่าตลาดอาหาร ฮาลาลโลก โดยมีตลาดสำคัญ ได้แก่ ตุรกี อาเซอร์ไบจาน จอร์แดน และอิสราเอล
 
 กลุ่มอ่าว (GCC) มีสัดส่วนร้อยละ 8.1 ของมูลค่าตลาดอาหารฮาลาลโลก ประเทศที่สำคัญในตลาดนี้ ได้แก่ ซาอุดิอาระเบีย สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ และกาตาร์
 
 เอเชียตะวันออก มีสัดส่วนร้อยละ 6.4 ของมูลค่าตลาดอาหารฮาลาลโลก ประเทศที่สำคัญในตลาดนี้ ได้แก่ จีน
 
 เอเชียกลาง มีสัดส่วนร้อยละ 3.1 ของมูลค่าตลาดอาหารฮาลาลโลก ประเทศที่สำคัญในตลาดนี้ ได้แก่ คาซัคสถาน อุซเบกิสถาน และเติร์กเมนิสถาน
 
ภาพที่ 6 สัดส่วนมูลค่าตลาดอาหารฮาลาลโลกในปี 2554 (มูลค่า 976 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ) ภาพที่ 7 สัดส่วนมูลค่าตลาดอาหารฮาลาลในเอเชียปี 2554
ที่มา: คำนวณจากข้อมูลของ United Nation และ Economic Research Service, USDA

ที่มา: คำนวณจากข้อมูลของ United Nation และ Economic Research Service, USDA
หมายเหตุ: รายชื่อประเทศในทวีปต่างๆ ดูได้จาก World Population Prospects: The 2010 Revision, Population Division, Department of Economic and Social Affairs, United Nation

หมายเหตุ: เอเชียตะวันตก ยกเว้นประเทศในกลุ่มความร่วมมืออ่าวอาหรับ (GCC)

 

 

ทั้งหมด 5 บทความ